Integriteit

5 vragen aan de integriteitsadviseur

Integriteitsschandalen. Je weet er vast wel een te noemen. Het lijkt vaak een ver-van-je-bed-show. Maar hoe wordt integer handelen binnen jouw organisatie beheerd? Hoe veilig is jullie werkklimaat? En hoe gaan jullie om met lastige kwesties? Misschien komt het dichterbij dan je denkt. Reden genoeg om een aantal vragen te stellen aan integriteitsexpert Jonathan Zeijl.

1. Integriteit is zo’n breed begrip. Wat bedoelen we er mee?

Integriteit gaat over betrouwbaarheid. In al je dagelijkse bezigheden zo handelen dat je te vertrouwen bent. Als persoon én als organisatie. Integriteit is meer dan het naleven van de regels. Het vraagt om leiderschap dat zelf ook dagelijks een voorbeeld is. Je kunt dat ethisch leiderschap noemen. Daarin zie ik twee aspecten. Aan de ene kant zelf als leider ethisch aanvaardbaar handelen én daarover communiceren. En aan de andere kant ook het ethisch handelen binnen je organisatie bevorderen.  

‘Integrity is choosing courage over comfort. Choosing what is right over what is fun, fast or easy. And practicing our values rather than simply professing them.‘
– Brené Brown

2. Kun je als organisatie goed zijn in integriteit?

Je kunt integriteit moeilijk meten in harde cijfers.  Het is namelijk best subjectief. Wat wel kan is de beleving van integer handelen meten en bevragen. Dat werkt erg goed als ijkpunt. Als je daar goed op scoort, speelt er dan nooit een kwestie? Nee, misstanden komen helaas overal voor. Waar mensen samenwerken, gaan ook dingen mis. Ik geloof wel dat het risico en de impact ervan minder groot zijn hoeft te zijn. Je kunt er in leren. Dat is wel degelijk te ontwikkelen in je organisatie én levert veel op. Want de impact van jouw organisatie als betrouwbare werkgever, opdrachtgever en netwerkpartner werkt ver door. Zo zijn werknemers met een werkplek waar ze veilig en met vertrouwen kunnen werken gemotiveerder en minder snel ziek. En wanneer je goed bekend staat als organisatie is het makkelijker om met grotere partners, fondsen en donateurs samen te werken.  

3. Wat is het belang voor mijn organisatie?

In de non-profit sector is reputatie een belangrijke factor. Die kan met een flink schandaal – zoals bij Oxfam Novib in 2018 – ernstig onder druk komen. Donateurs trekken hun steun in, partners zeggen hun samenwerking op en het wordt moeilijker om nieuwe fondsen te vinden. Doordat het een aantal keer behoorlijk mis is gegaan, verwachten de overheid, brancheorganisaties en particuliere donateurs steeds meer actie en transparantie.

Intern heeft het ook impact. Denk aan werknemers die verliezen aan loyaliteit en trots op de organisatie waar ze voor werken. Uiteindelijk heeft het bovenal negatieve invloed op de doelgroep voor wie je werkt. De mensen die je wilt bereiken, krijgen minder hulp doordat er intern zaken niet goed zijn gegaan.

Vriendjespolitiek. Een roddelcultuur. Machtsmisbruik of zelfs fraude. Hoe zorg jij dat in jouw organisatie de kans daarop zo minimaal mogelijk is? Met onze Quickscan zie je op welke gebieden je wel of niet voldoende preventieve maatregelen neemt.

4. Hoe kan mijn organisatie groeien in integer zijn?

Groeien is inderdaad het juiste woord. Vaak zie je dat na een schending het thema integriteit ineens op de agenda staat en een soort project wordt. Het gevaar van een project is dat het een afvinklijstje wordt of dat vooral de projectgroep het belangrijk vindt. Terwijl aandacht voor integriteit door de hele organisatie heen moet groeien. Dat vraagt tijd en vooral leiderschap die integriteit onderdeel maakt van de hele organisatie.

Een concrete manier om dat te doen is het Stimuleringskader Integere Organisatie (SIO). Dit is een allesomvattend integriteitsmanagementsysteem dat preventief werkt en toepasbaar is voor elke organisatie. Een nuttig instrument om de integriteit en de beleving ervan binnen je organisatie te meten en te sturen.

5. Wat kan ik vandaag al doen?

• Sta stil bij de keuzes die je zelf maakt. Wees transparant en maak bijvoorbeeld cijfers, feiten en verhalen niet mooier dan ze zijn.
• Ga het gesprek aan over jullie werk- of teamcultuur. Hoe gaan jullie met elkaar om? Is het veilig en opbouwend?
• Roep hulpmiddelen in het leven. Als jouw organisatie die nog niet heeft, denk dan eens aan het instellen van een vertrouwenspersoon, een meldprocedure of het aanbieden van dilemmatrainingen.
• Maak onze Integriteits-Quickscan om te zien hoe jouw organisatie ervoor staat.
• Vraag een integriteitsbelevingsonderzoek aan. Dat geeft je zicht op hoe mensen van binnen en buiten je organisatie jullie integriteit écht ervaren.

---